Wat is een levensbeschouwing?

Levensbeschouwing

Mensen kijken op hun eigen manier naar het leven. Ze “beschouwen” het op hun eigen manier. Daar komt het woord levensbeschouwing vandaan. Een levensbeschouwing is een bepaalde, samenhangende visie op het leven.

Die hangt vaak samen met spiritualiteit. Dus hoe je staat tegenover alles wat met de geest en de ziel van het menselijke leven te maken heeft. Vaak staat de vraag “Wat is de zin van het leven?” nogal centraal in een levensbeschouwing.

Je probeert als mens antwoord te geven op de grote levensvragen zoals: Wat moet ik als mens doen om een goed mens te zijn? Wat gebeurt er na de dood? Waarom bestaat er zoveel verdriet? De antwoorden die jij voor jezelf vindt op die vragen, bepalen hoe je in het leven staat.

Levensovertuiging

Soms zijn mensen ervan overtuigd dat het leven op een bepaalde manier gezien en geleefd moet worden. Daar komt het woord levensovertuiging vandaan.

Wat is het verschil tussen een levensbeschouwing en een levensovertuiging.

Levensbeschouwingen en levensovertuigingen zijn allebei samenhangende visies op het leven: wat het leven betekent, wat de waarde ervan is en hoe het geleefd mag/moet worden. In de praktijk worden deze twee woorden vaak door elkaar gebruikt.

Het eerste woord lijkt wat meer ruimte te laten voor de manier waarop andere mensen de wereld beschouwen. Als je zegt dat jij ergens van overtuigd bent, lijk je een beetje te suggereren dat jij zeker weet dat je gelijk hebt en een ander daarvan wil overtuigen. Maar dat hoeft natuurlijk niet. Je kan dat woord dus ook gebruiken, maar bij Kzing geven wij de voorkeur aan levensbeschouwing, omdat we het minder betweterig vinden klinken.

Godsdiensten

Geloven, oftewel religies, zijn ook levensbeschouwingen. (Maar niet iedere levensbeschouwing is een godsdienst.)

Als mensen in God geloven, of een bepaalde Godsdienst aanhangen, krijgen ze vaak bepaalde richtlijnen mee. In sommige geloven, geloven mensen in één god, in andere geloven hangen mensen meerdere goden aan.

Atheïsten

Er zijn mensen die niet geloven dat God bestaat. Die noem je atheïst.

Agnost

Er zijn ook mensen die zeggen: je kan niet zeker weten of God bestaat of niet. Dat zijn agnosten. Dat betekent zoveel als: niet-weters.

Eigen keuzes maken

Als mensen niet in God of in goden geloven (atheïsen of agnosten bijvoorbeeld), wil dat niet zeggen dat ze geen levensbeschouwing hebben, of zonder regels leven.

Ze geloven dat ze prima zelf in staat zijn om richting aan hun leven te geven.Zij moeten natuurlijk (net als mensen die in God geloven) gewoon volgens alle wetten leven. Zij mogen niet opeens wél stelen, of wél mensen vermoorden, ookal geloven ze niet dat God dat van hen vraagt.

Humanisten

Humanisten geloven (meestal) ook niet in God, maar ze hebben wel een heel duidelijke levensbeschouwing. Die streeft naar mensenlijke waardigheid, vrijheid en het mogen ontwikkelen en tot uitdrukking brengen van de eigen persoonlijkheid. Humanisten geloven in rede, redelijkheid en wereldburgerschap. Een heleboel mensen die wél in God geloven, delen een heleboel opvattingen met hen, overigens.

Wat is het verschil tussen een levensbeschouwing en een Godsdienst?

Iedere godsdienst (religie) is een levensbeschouwing, maar niet iedere levensbeschouwing is een godsdienst. Er zijn namelijk ook mensen die seculiere (wereldlijke) levensbeschouwingen hebben. Die geloven niet in een of meerdere goden.

Vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing

Nederland is een democratie. We kennen veel vrijheid. Ook op het gebied van onze levensbeschouwing. In artikel 6 van onze Grondwet staat: Iedereen heeft recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden. Dit betekent dus dat je in Nederland elke godsdienst mag aanhangen of dat je een niet-godsdienstige levensovertuiging mag hebben. Je mag ook zeggen wat je wil over je eigen en andermans levensbeschouwing. Dat is niet in alle landen zo.

Maar misschien is het wel slim en aardig om een beetje respectvol te praten over de levensbeschouwingen van andere mensen. Dat zegt immers ook iets over die mensen zelf. Als je iemands visie op het leven aanvalt, voelt dat vaak als een persoonlijke aanval. Als iemand zich diep verbonden voelt met God, voelt iemand zich ook heel beledigd als je wat naars over die God zegt. (Jij zou het ook niet leuk vinden als iemand allemaal venijnige dingen over je vader of moeder zegt, toch?)

Je opvoeding en je eigen ideeën

Wat je levensbeschouwing is, hangt vaak samen met hoe je bent opgevoed. Men zegt ook wel: “Met wat je van huis uit hebt meegekregen”.  Soms blijven mensen vasthouden aan dat wat ze in hun jeugd hebben geleerd, omdat dat goed bij hen past, maar soms veranderen hun inzichten over de manier waarop mensen hun leven mogen leven in de loop van de tijd. Er zijn ouders die gemakkelijk accepteren dat hun kinderen een andere levensbeschouwing krijgen, maar er zijn ook families waar veel ruzie is, omdat de kinderen iets anders gaan vinden en geloven en anders gaan leven dan hun ouders belangrijk vinden.